دیسک کمر به علت فشار یا فرسایش بیش از حد روی دیسک‌های بین مهره‌ای در ستون فقرات رخ می‌دهد. دیسک‌ها به‌عنوان ضربه‌گیر میان مهره‌ها عمل کرده و انعطاف‌پذیری لازم برای حرکت طبیعی ستون فقرات را فراهم می‌کنند. با افزایش سن، این دیسک‌ها آب و انعطاف‌پذیری خود را از دست می‌دهند و دچار تحلیل می‌شوند.
این فرایند فرسایش طبیعی می‌تواند با حرکات نامناسب، بلند کردن اشیاء سنگین به روش نادرست، نشستن‌های طولانی‌مدت، و ضعف عضلات کمر و شکم تشدید شود. از دیگر عوامل موثر می‌توان به ژنتیک، چاقی، سبک زندگی کم‌تحرک، و آسیب‌های فیزیکی اشاره کرد.
عوامل متعددی می‌توانند باعث ایجاد دیسک کمر شوند که بیشتر آن‌ها به نحوه‌ی زندگی، فعالیت‌های روزانه و فاکتورهای بیولوژیکی مربوط است. برخی از این عوامل عبارتند از:
دیسک کمر به علت فشار یا فرسایش بیش از حد روی دیسک‌های بین مهره‌ای در ستون فقرات رخ می‌دهد. دیسک‌ها به‌عنوان ضربه‌گیر میان مهره‌ها عمل کرده و انعطاف‌پذیری لازم برای حرکت طبیعی ستون فقرات را فراهم می‌کنند. با افزایش سن، این دیسک‌ها آب و انعطاف‌پذیری خود را از دست می‌دهند و دچار تحلیل می‌شوند.
این فرایند فرسایش طبیعی می‌تواند با حرکات نامناسب، بلند کردن اشیاء سنگین به روش نادرست، نشستن‌های طولانی‌مدت، و ضعف عضلات کمر و شکم تشدید شود. از دیگر عوامل موثر می‌توان به ژنتیک، چاقی، سبک زندگی کم‌تحرک، و آسیب‌های فیزیکی اشاره کرد.
دیسک کمر یا فتق دیسک، زمانی رخ می‌دهد که دیسک‌های بین مهره‌ای دچار آسیب یا پارگی شوند. دیسک‌ها بافتی ژله‌ای و نرم در میان دارند که به وسیله‌ی حلقه‌ای فیبری در اطراف آن محصور شده‌اند. وظیفه اصلی این دیسک‌ها، کاهش ضربه‌ها و فشارهای واردشده بر ستون فقرات و حفظ انعطاف‌پذیری آن است.
وقتی حلقه فیبری بیرونی به‌دلایل مختلف ضعیف یا پاره می‌شود، ماده ژله‌ای داخل دیسک به سمت بیرون نشت می‌کند و به اعصاب مجاور فشار وارد می‌کند.
این وضعیت می‌تواند باعث درد، بی‌حسی، ضعف عضلانی و علائم دیگری شود که اغلب به پای بیمار منتشر می‌شوند. این نوع درد که به علت تحریک عصب سیاتیک ایجاد می‌شود، به عنوان درد سیاتیک شناخته می‌شود.
عوامل متعددی می‌توانند باعث ایجاد دیسک کمر شوند که بیشتر آن‌ها به نحوه‌ی زندگی، فعالیت‌های روزانه و فاکتورهای بیولوژیکی مربوط است. برخی از این عوامل عبارتند از:
افزایش سن: با گذشت زمان و افزایش سن، دیسک‌های بین مهره‌ای آب و انعطاف‌پذیری خود را از دست می‌دهند و مستعد پارگی و فتق می‌شوند. این فرآیند طبیعی به عنوان “فرسایش دیسک” شناخته می‌شود.
آسیب‌های فیزیکی و فشار ناگهانی: ضربه‌های شدید، تصادفات، یا فشار ناگهانی بر ستون فقرات می‌توانند دیسک‌ها را تحت فشار قرار دهند و موجب پارگی یا بیرون‌زدگی دیسک شوند.
بلند کردن اشیاء سنگین به روش نادرست: بلند کردن اشیاء سنگین بدون استفاده از روش صحیح و بدون خم کردن زانوها باعث می‌شود که فشار زیادی به ناحیه کمر و دیسک‌ها وارد شود. این مورد در افرادی که کار فیزیکی سنگین انجام می‌دهند، شایع‌تر است.
زندگی کم‌تحرک و نشستن طولانی‌مدت: نشستن طولانی‌مدت، به‌ویژه در وضعیتی که کمر به‌درستی پشتیبانی نمی‌شود، فشار زیادی بر دیسک‌ها وارد کرده و خطر فتق دیسک را افزایش می‌دهد.
چاقی و اضافه‌وزن: وزن اضافی فشار بیشتری به ستون فقرات وارد می‌کند و دیسک‌ها را تحت فشار قرار می‌دهد، که این امر به تحلیل دیسک و افزایش احتمال آسیب منجر می‌شود.
ضعف عضلات مرکزی بدن: عضلات شکم و کمر در پشتیبانی از ستون فقرات نقش مهمی دارند. ضعف این عضلات می‌تواند به دیسک‌ها فشار بیشتری وارد کرده و احتمال آسیب را افزایش دهد.
ژنتیک: بعضی از افراد به دلایل ژنتیکی بیشتر در معرض فرسایش زودرس دیسک‌ها و دیسک کمر هستند. وراثت می‌تواند بر انعطاف‌پذیری و سلامت دیسک‌ها تأثیر بگذارد.
کشیدن سیگار: سیگار کشیدن می‌تواند جریان خون به دیسک‌های بین مهره‌ای را کاهش دهد و باعث تحلیل و آسیب به آن‌ها شود.
حرکات ناگهانی و پیچش‌های غیرمناسب: برخی از حرکات ناگهانی و پیچش‌های نادرست کمر، به‌ویژه هنگام ورزش، می‌تواند دیسک‌ها را تحت فشار قرار داده و آن‌ها را دچار آسیب کند.
استرس و فشار روانی: استرس می‌تواند تنش عضلانی ایجاد کند، که این تنش ممکن است باعث افزایش فشار روی کمر و دیسک‌ها شود و به مرور زمان به آسیب‌های دیسکی منجر گردد.
نشستن نادرست و استفاده زیاد از موبایل و کامپیوتر: قوز کردن یا نشستن طولانی در وضعیت نامناسب هنگام استفاده از موبایل یا کامپیوتر می‌تواند به دیسک‌های کمر فشار بیاورد و در درازمدت آن‌ها را فرسوده کند.
فشار فیزیکی در ورزش‌های رقابتی و باشگاه‌های ورزشی : ورزش‌های سنگین یا برخوردی مانند فوتبال، کشتی، بدنسازی و ورزش‌های قدرتی می‌توانند فشار زیادی به ستون فقرات وارد کنند. استفاده نادرست از تجهیزات بدنسازی و اجرای حرکات سنگین بدون آمادگی یا تمرین صحیح، حرکات ناگهانی و شدید یا تکنیک‌های نادرست در حین ورزش می‌توانند منجر به آسیب و فتق دیسک شوند.
در نتیجه، برای جلوگیری از دیسک کمر به ویژه در جوانان، توجه به تکنیک صحیح در فعالیت‌های بدنی، رعایت وضعیت صحیح نشستن، تقویت عضلات پشتی و شکمی، و اجتناب از سبک زندگی کم‌تحرک ضروری است.
علائم دیسک کمر بسته به شدت و محل آسیب متفاوت هستند. برخی از شایع‌ترین علائم دیسک کمر عبارتند از:
این درد اغلب به صورت مداوم یا ضربان‌دار در ناحیه پایینی کمر حس می‌شود و ممکن است در اثر فعالیت یا حتی نشستن طولانی‌مدت تشدید شود.
وقتی دیسک آسیب‌دیده به عصب سیاتیک فشار وارد می‌کند، درد از ناحیه کمر شروع شده و به سمت باسن، ران و گاهی تا پایین ساق پا کشیده می‌شود. این درد می‌تواند به صورت سوزشی یا تیرکشنده حس شود و معمولاً در یک سمت بدن اتفاق می‌افتد.
در برخی موارد، افراد در نواحی تحت تأثیر مانند باسن، ران، ساق پا یا حتی انگشتان پا احساس بی‌حسی یا گزگز می‌کنند. این حالت به علت فشار روی اعصاب ایجاد می‌شود.
اگر دیسک آسیب‌دیده به اعصاب حرکتی فشار بیاورد، ممکن است عضلات پا یا ساق پا ضعیف شوند و فرد در انجام حرکاتی مانند راه رفتن یا ایستادن روی انگشتان دچار مشکل شود.
دیسک آسیب‌دیده می‌تواند باعث کاهش انعطاف‌پذیری و دامنه حرکتی کمر شود و فرد احساس کند که نمی‌تواند به‌راحتی کمر خود را حرکت دهد.
برخی افراد ممکن است پس از حرکات ناگهانی، چرخش یا بلند کردن ناگهانی جسمی سنگین دچار افزایش درد شوند.
در موارد حاد، وقتی دیسک به طور شدید به اعصاب اصلی فشار وارد کند، ممکن است کنترل ادرار یا مدفوع دچار مشکل شود. این یک اورژانس پزشکی به نام “سندرم دم اسب” است و نیاز به درمان فوری دارد.
در صورت تجربه هر یک از این علائم، به‌ویژه درد پایدار یا کاهش توان حرکتی، مشورت با پزشک متخصص ضروری است تا با تشخیص دقیق و درمان به‌موقع، از پیشرفت آسیب‌های دیسک کمر جلوگیری شود.
در حال حاضر، درمان قطعی برای دیسک کمر، به ویژه در مواردی که آسیب‌های شدید به دیسک‌ها وارد شده است، وجود ندارد. اما با روش‌های مختلف درمانی می‌توان علائم دیسک کمر را کنترل کرد، درد را تسکین داد، و کیفیت زندگی فرد را بهبود بخشید. درمان‌ها معمولاً به دو دسته غیرجراحی و جراحی تقسیم می‌شوند و بستگی به شدت آسیب، علائم و وضعیت کلی بیمار دارد.
اکثر بیماران مبتلا به فتق دیسک کمر به درمان‌های غیرجراحی پاسخ می‌دهند و تنها تعداد کمی از بیماران نیاز به جراحی دارند. درمان‌های غیرجراحی شامل موارد زیر هستند:
استراحت کوتاه‌مدت (چند روز) برای کاهش فشار بر دیسک و تسکین درد ممکن است مفید باشد. با این حال، استراحت طولانی مدت می‌تواند باعث کاهش قدرت عضلات شود.
استفاده از داروهای مسکن مانند مسکن‌های ضد التهاب غیر استروئیدی (NSAIDs) مثل ایبوپروفن، ناپروکسن، یا داروهای ضددرد مانند پاراستامول می‌تواند به کاهش درد و التهاب کمک کند.
در برخی موارد، پزشک داروهای مسکن‌های ضددرد عصبی مانند گاباپنتین را تجویز می‌کند تا دردهای عصبی را کاهش دهد.
فیزیوتراپی برای تقویت عضلات کمر و شکم و همچنین بهبود انعطاف‌پذیری ستون فقرات مفید است. این درمان‌ها شامل تمرینات کششی و تقویتی برای حمایت بهتر از ستون فقرات است.
فیزیوتراپیست ممکن است از تکنیک‌های دستی، ماساژ درمانی یا درمان‌های حرارتی و سرد استفاده کند تا التهاب و درد کاهش یابد.
در برخی موارد، اگر درد شدید و مزمن باشد، پزشک ممکن است تزریق استروئید به نواحی اطراف نخاع یا ریشه‌های عصبی تجویز کند. این تزریقات می‌توانند التهاب را کاهش داده و درد را تسکین دهند.
ورزش‌های آبی و تمرینات تقویتی برای عضلات مرکزی بدن (Core muscles) می‌توانند به کاهش فشار بر دیسک‌ها و بهبود وضعیت کمر کمک کنند.
پیاده‌روی در آب یکی از فعالیت‌های مفید برای افرادی است که از مشکلات دیسک کمر رنج می‌برند. این نوع ورزش به دلیل کاهش فشار بر ستون فقرات و مفاصل، در کنار تقویت عضلات کمر و شکم، می‌تواند برای مدیریت درد و بهبود عملکرد ستون فقرات مؤثر باشد. در ادامه به دلایل و تاثیر مثبت پیاده روی در آب برای دیسک کمر اشاره میکنم.
1. کاهش فشار بر ستون فقرات
آب خاصیت شناوری دارد و هنگامی که در آب راه می‌روید، فشار کمتری به مفاصل و ستون فقرات وارد می‌شود. این امر به ویژه در افرادی که دچار فتق دیسک یا مشکلات مشابه در ستون فقرات هستند، بسیار مفید است، زیرا باعث کاهش درد و التهاب می‌شود.
2. تقویت عضلات کمر و شکم
پیاده‌روی در آب به تقویت عضلات کمر، شکم و دیگر عضلات بدن کمک می‌کند. در حالی که بدن در آب شناور است، آب مقاومت ایجاد می‌کند و این باعث می‌شود که شما مجبور شوید عضلات بیشتری برای حرکت استفاده کنید. این تقویت عضلات می‌تواند به پشتیبانی بهتر از ستون فقرات کمک کند و فشار روی دیسک‌ها را کاهش دهد.
3. افزایش دامنه حرکت
پیاده‌روی در آب باعث افزایش دامنه حرکت مفاصل و ستون فقرات می‌شود. این می‌تواند به بهبود انعطاف‌پذیری و حرکت طبیعی بدن کمک کند و از محدودیت‌های حرکتی که ممکن است ناشی از درد دیسک کمر باشد، جلوگیری کند.
4. کاهش درد و التهاب
پیاده‌روی در آب گرم، به ویژه در استخرهایی با دمای آب مناسب، می‌تواند به کاهش التهاب و تسکین درد کمک کند. گرمای آب باعث افزایش جریان خون و شل شدن عضلات می‌شود، که به کاهش درد و تنش عضلانی کمک می‌کند.
6. بهبود استقامت قلبی-عروقی
پیاده‌روی در آب می‌تواند به تقویت سیستم قلبی-عروقی شما نیز کمک کند. با افزایش استقامت بدن، شما قادر خواهید بود به تدریج فعالیت‌های روزانه خود را با درد کمتری انجام دهید.
قبل از شروع هر برنامه تمرینی، مشاوره با پزشک یا فیزیوتراپ برای اطمینان از مناسب بودن فعالیت برای شرایط خاص شما توصیه می‌شود.
در صورتی که درمان‌های غیرجراحی مؤثر واقع نشوند یا بیمار دچار مشکلات شدید پارگی دیسک ، تنگی کانال نخاعی بی‌حسی یا ناتوانی در حرکت باشد، ممکن است طبق نظر پزشک جراحی ضروری شود. انواع جراحی‌هایی که برای درمان دیسک کمر انجام می‌شود شامل موارد زیر است:
در این جراحی، پزشک بخش آسیب‌دیده دیسک که به اعصاب فشار وارد می‌کند را برمی‌دارد. این عمل به کاهش فشار بر روی اعصاب و تسکین درد کمک می‌کند.
این روش جراحی مشابه دیسککتومی است، اما با استفاده از ابزارهای کوچکتر و دقیق‌تر انجام می‌شود و معمولاً کم تهاجمی‌تر است.
این روش جراحی مشابه دیسککتومی است، اما با استفاده از ابزارهای کوچکتر و دقیق‌تر انجام می‌شود و معمولاً کم تهاجمی‌تر است.
در این عمل، دو یا چند مهره به هم جوش داده می‌شوند تا حرکت اضافی بین آن‌ها از بین برود. این روش معمولاً در مواردی که آسیب شدید به ستون فقرات وارد شده باشد یا برای جلوگیری از حرکت‌های غیرطبیعی استفاده می‌شود.
اولین دیدگاه را ثبت کنید